Europese uitwisseling docenten en leerlingen binnenvaart
Eén van de gevolgen van de oprichting van EDINNA (EDucation in INland NAvigation) is dat binnenvaartscholen in Europa elkaar beter weten te vinden. Zo is een eerste aanzet gegeven om te komen tot Riverspeak, waarbij Engelse standaardzinnen die op de binnenvaart van toepassing zijn nu vertaald zijn naar Nederlands, Duits en Frans, maar in de toekomst ook naar andere talen. Er is een voorstel naar de Europese Commissie gezonden met eenduidige competentieprofielen die de kennis en kunde van het binnenvaartpersoneel vastlegt. Maar niet alleen op bestuurlijk niveau is contact, ook uitwisseling van leerlingen en docenten vindt plaats. In 2011 is een touringcar met leerlingen (vierde jaars VMBO) en docenten van de Maritieme Academie Harlingen naar Duisburg afgereisd en heeft daar het Schiffer-Berufskolleg Rhein bezocht. Een aantal dagen is er doorgebracht om intensiever met elkaar te praten over de opleiding en er zijn lessen bijgewoond. Ypke Boersma docent natuurkunde zegt: ‘Bijzonder hoe anders het is. Bij de natuurkundeles ligt het accent op de theorie en wordt nog ouderwets met een krijtbord gewerkt. Het gezag dat de docenten hebben maakte indruk.’ Hoewel het een boeiend bezoek was is het lastig het ieder jaar te herhalen. In de eerste plaats de kosten van verblijf en vervoer en dan mis je ook nog een lesweek. In het strakke programma is dat niet haalbaar. In vervolg op het bezoek in 2011 wordt jaarlijks een bezoek gebracht aan de school in Duisburg door vierde jaars VMBO-Binnenvaart leerlingen. Als verplicht onderdeel van de opleiding VMBO-Binnenvaart bij de Maritieme Academie Harlingen maken zij de Rijnreis van één week. De reis wordt gemaakt met het opleidingenschip de Prinses Máxima waar 22 leerlingen aan boord gaan. Er wordt van Amsterdam via Nijmegen naar Keulen gevaren en onderweg een middag afgemeerd in Ruhrort/Duisburg. De middag wordt besteed aan contact met de school waar de leerlingen worden rondgeleid. Leuk en leerzaam zegt het merendeel van de leerlingen. Het bezoek aan de prachtige 3D/360⁰ binnenvaart simulator en aan de nagebouwde tanker waarmee laden en lossen kan worden geoefend en het dichten van lekkages, hebben indruk gemaakt. De communicatie verloopt meestal vlot. Verrassend dat veel docenten Nederlands spreken of in ieder geval verstaan. Nederlands is op het Schiffer-berufskolleg Rhein een vast onderdeel van de opleiding. Terwijl nautisch Duits in het eerste en tweede jaar wordt gegeven in Harlingen en vervolgens nog in het vierde jaar.
In Duitsland begint de opleiding Binnenvaart met 17/18 jaar. Na de Realschule wordt de beroepskeuze gemaakt. Het verschil in leeftijd is tevens een verschil in beleving. De VMBO-leerlingen zijn 15 jaar. Schipper George Klos van de Prinses Máxima vindt het jammer dat MBO-studenten binnenvaart in de BBL-opleiding geen gelegenheid hebben in schoolverband mee te doen aan uitwisseling. Zij volgen de stage en tijdens de lesweken biedt het strakke programma geen ruimte om iets extra’s te doen.
Incidentele uitwisseling vindt ook plaats. Tijdens de Tallship races in juli van dit jaar meerden de schepen af in Harlingen. Dé gelegenheid om de leerlingen ook hiermee kennis te laten maken. Voor een kleine vergoeding zijn de eind derde jaars meegevaren op één van de tall ships naar Frederikshaven Noorwegen. Het is dan wel geen binnenvaart maar als ervaring is het bijzonder belangrijk. Tijdens de dagen dat de schepen in de haven van Harlingen lagen heeft de Prinses Máxima zich nuttig gemaakt. Twee Russische docenten van de school in St. Petersburg en docenten uit Duisburg hebben aan boord geslapen en kennis gemaakt met de Nederlandse opleiding. Twee docenten uit Antwerpen hebben het afnemen van praktijkexamens bijgewoond. Vol bewondering waren zij over de wijze waarop VMBO-leerlingen zelfstandig (onder toezicht) in het derde jaar het schip varen, ankeren en aanleggen. De leerlingen beginnen al in het eerste jaar met dagtrainingen aan boord. In het derde jaar wordt meer zelfstandigheid ingebracht. Zij maken de reis Rotterdam-Millingen-Kampen en Amsterdam-Rotterdam-Antwerpen. De vaartijd is verdeeld over keukendienst, dekdienst en in de stuurhut aan het werk met navigeren, communicatie en natuurlijk varen. In het vierde jaar is de Rijnreis van een week en een koppelreis (varen in koppelverband met de Amalia- een duwbak met tankersfaciliteit) van Harlingen naar IJmuiden.
Al deze activiteiten leiden tot succes. De klassen zitten vol en er is een wachtlijst wanneer je nu wilt inschrijven. Na de opleiding is er werk in vele richtingen die met varen te maken hebben. Op passagiersschepen, baggerschepen, binnenvaart, schepen die de booreilanden bevoorraden, etc.
Dankzij EDINNA is nu een begin aan uitwisseling docenten en leerlingen in gang gezet. Het is nog mager en het is te hopen dat de contacten in de toekomst intensiever en regelmatiger gaan plaats vinden om van elkaar te leren. Zoals op de website van het Schiffer-Berufskolleg Rhein te lezen is: “Auch im Unterricht spielt das Thema Europa eine zentrale Rolle. Wer ständig in Europa unterwegs ist sollte auch über Europa informiert sein.”
truus den hartog
info@routard.nl
0611010357