‘Kijk zo doe je dat’. Geduldig doet Joop van Belle de paalsteek voor aan kandidaat matroos Max. Nerveus weet hij even niet de juiste weg te vinden met de einden touw. Meren en ontmeren, ankeren, de machinekamer en andere voorkomende werkzaamheden die matrozen moeten kunnen verrichten waren moeiteloos de revue gepasseerd onder het scherpe oog van assessor Joop. Drie kandidaten stapten woensdagmiddag 6 maart jl. aan boord van MS ‘Emeli’, een schip voor droge lading van 55 meter dat dienst doet als één van de opleidingsschepen van de Maritieme Academie. Het Praktijkexamen Matroos wordt deze keer in Harlingen afgenomen en soms in IJmuiden, de twee vestigingsplaatsen van de binnenvaartschool van de Maritieme Academie Holland. Per dagdeel kunnen vier kandidaten worden geëxamineerd. De vierde kandidaat was op het laatste moment verhinderd. Voordat je opkomt voor het praktijkexamen zijn 60 dagen vaartijd en een voldoende beoordeeld portfolio verplicht. Het praktijkexamen matroos haalt voor zij-instromers de drempel van de vaartijd weg, en biedt daardoor voor velen uitkomst, om welke reden dan ook. Zo is Max al eens begonnen aan de BBL-opleiding, maar is vroegtijdig afgehaakt. Hij gaf de voorkeur aan direct de praktijk in en kan, nu hij ouder dan 19 is, alsnog versneld zijn vaarbevoegdheid halen. Nu vaart hij bij Ortygia Shipping en wil verder voor stuurman/schipper en dan varen met droge lading. Peter de tweede kandidaat was in dienst bij de landmacht. Door een blessure moest hij de dienst verlaten en is toen bij de binnenvaart gekomen. Ondanks de teleurstelling heeft hij het erg naar zijn zin bij de binnenvaart. Via Exho vaart hij op de ‘Greenstream’ van Interstream Barging, waar een op LNG aangedreven generator de elektromotoren voorziet van stroom. Het roer wordt gevormd door vier schottels en dat maakt ankeren overbodig. Het schip wordt door de motoren op haar plaats gehouden. De schipper heeft extra een keer geankerd om het hem te leren. Heel wat anders dan de ‘Emeli’. De derde kandidaat Paul werkte samen met een kunstenaar. Op een gegeven moment moest hij zijn eigen brood verdienen en de beeldende kunst leverde niet genoeg geld op. De binnenvaart is voor hem ideaal. In de twee weken werken kan hij zich opladen voor de twee weken thuis om zich volledig op zijn schilderijen te werpen. In de machinekamer met assessor Peter van Geijsel staat hij even raar te kijken. Dat staat niet op de ‘Greenstream’. Elektrisch varen vergt een totaal andere houding ten opzichte van voortstuwing. Zowel Peter als Paul willen verder voor stuurman/schipper.
Aan het eind van de dag krijgen Peter en Max het goede nieuws dat zij matroos mogen bijschrijven in het monsterboekje. Paul was nog niet alle competenties van een matroos machtig. Hij gaat aan de besproken punten werken en als hij er klaar voor is komt hij op voor een herexamen. Een kandidaat die slaagt voor het praktijkexamen matroos is een startende beroepsbeoefenaar, die in principe op elk schip ingezet kan worden. Het praktijkexamen matroos leidt tussen de 70 en 80 kandidaten per jaar op waarvan 92% gemiddeld slaagt.
Het Praktijkexamen Schipper is een ander verhaal. De studiebelasting is hoger, er is een jaar vaartijd verplicht en de toetsen van het CBR/CCV moeten behaald worden. Tijdens de vaartijd worden vier praktijktoetsen afgenomen, waarvan één op de simulator. Kort geleden werden deze examens afgenomen op het Schiffer-Berufskolleg Rhein in Duisburg, waar een volledig uitgeruste full mission simulator staat. Nu kan het ook op de full mission simulator in IJmuiden en binnenkort (vanaf schooljaar 2015-2016) in Harlingen. Bij de Maritieme Academie Harlingen wordt in de zomermaanden een nieuwe full mission simulator gebouwd, die volledig voldoet aan de eisen gesteld door het CCR (Centrale Commissie Rijnvaart).
Tijdens het praktijkexamen is Helen van Willenswaard vandaag aanwezig. Zij werkte als stuwende kracht bij het OCB (Onderwijscentrum Binnenvaart), dat per 1 maart 2015 is gestopt. De Maritieme Academie heeft Helen gevraagd o.a. de Praktijkexamens Matroos en Schipper te begeleiden in dienst van Nova Contract Maritiem, onderdeel van de Maritieme Academie Holland. Zij heeft snel haar plaats gevonden en werkt zowel in IJmuiden als Harlingen met veel plezier aan het herzien van het lesmateriaal voor VMBO Harlingen en aan nationale en internationale projecten met betrekking op de binnenvaart. ‘Jammer dat het OCB genoodzaakt was te stoppen. Het lesmateriaal verzameld in de loop der jaren, is niet verloren. Het Praktijkexamen Matroos en Schipper is overgenomen door de Maritieme Academie. De succesvolle reclamecampagne wordt voortgezet door de Maritieme Academie Harlingen. En zo heeft het meeste weer een plek gevonden.’ De Praktijkexamens Matroos en Schipper worden na drie jaar goed te hebben gewerkt, opnieuw bekeken en aangepast aan de moderne tijd. Zo zal het elektrisch varen worden opgenomen. Echter de inhoudelijke veranderingen moeten worden afgestemd met het CBR/CCV.

truus den hartog / info@routard.nl / 0611010357

Gepubliceerd in Schuttevaer