Het zijn er niet veel, maar ze hebben het naar hun zin ……
Hoe kom je ertoe als meisje voor een opleiding tot binnenschipper te kiezen? Gewoon, door toeval, doordat je familie in de binnenvaart werkt, doordat een vriend of vriendin het ook doet. De meisjes die die keus maakten zijn er gelukkig mee en blijven ‘aan boord’. Die positieve houding komt naar voren uit enkele interviews met meisjes die voor die opleiding kozen.
Frederica Huizenga werkt vijftien jaar voor de Maritieme Academie Harlingen en behaalde haar diploma in 1986. Zij was één van de eerste drie vrouwen op het toenmalige KOFS. Zij had er geen moeite mee als enig meisje in de klas te zitten, wel met het feit dat zij soms werd voorgetrokken. Maar dat was in de jaren tachtig. Nu worden jongens en meisjes volledig gelijk behandeld. Nog een verschil met die tijd is, dat toen geen stageplekken beschikbaar waren. Huizenga loste dat op door bij haar toenmalige vriend en schipper aan boord te
stappen. Nu zijn stageplekken ruim beschikbaar.
Bloed kruipt
Maxime Zon (15) en Marina Bouma (14) zitten in het derde jaar van het VMBO. Maximes opa voer bij de Holland Amerika Lijn en ook haar broer zit op zee. Maxime koos voor de binnenvaart en wil later op cruiseschepen gaan varen. Marina’s zusje volgde de binnenvaartopleiding en het leek haar ook wel leuk. Enigszins tot haar verrassing bevalt het haar prima. Vooral doordat de nadruk op
de praktijk ligt. Later wil zij als matroos in de binnenvaart werken.
Marthe Haaijer (16) is het enige meisje in het vierde jaar en kwam bij toeval in Harlingen terecht. Zeilen is haar hobby en het moest dus iets worden met water. Bij de waterscouting hoorde zij over de opleiding binnenvaart en nu droomt zij van een eigen bedrijf, misschien wel in de beroepszeilvaart. Het internaat – verplicht vanaf
het derde jaar – noemen zij alle drie een goed leerproces. Je leert verantwoordelijkheid nemen en met elkaar omgaan.
Ondervertegenwoordigd Ondanks alle verbeteringen in stageplekken en voorzieningen kiezen nog weinig meisjes voor de binnenvaart. Op het totaal van 208 leerlingen op het VMBO in Harlingen zijn het er acht. De school kiest bewust voor vrouwelijke leerkrachten. Zo zijn op de huisvesting bootsvrouwen (groepsleidsters) aangenomen en geven twee vrouwen binnenvaartkunde. Sinds kort is Antje Zeldenrust aangenomen als praktijkbegeleidster op het opleidingsschip Emilie. Vanuit de zeilvaart en het sociaal werk voelt zij zich hier volkomen op haar plaats. ‘Meisjes doen vaak extra hun best tegenover de jongen. Qua niveau zijn zij gelijk.’ In het MBO zijn de meisjes ook zwaar ondervertegenwoordigd. De tweeling Nynke en Lotte van Eeks (17) kwam bij toeval in Harlingen terecht. De HAVO in Appingedam vonden zij maar saai. Elke dag hetzelfde. Zij wilden wat anders. Avontuur en zelfstandigheid. De standaardberoepen zoals verzorging of automonteur vonden zij niet echt avontuurlijk. Niemand in hun familie vaart, maar toen zij iets lazen over de binnenvaartopleiding
wilden ze dat wel eens proberen. Heerlijk vinden zij het, dat er als ‘volwassene’ met je wordt omgegaan. Er ging een nieuwe wereld voor hen open, die erg goed bevalt. Varen, techniek en goede toekomstperspectieven. Lotte vaart nu met droge lading en Nynke met containers. Na de opleiding wil Nynke samen met haar vriend doorgaan voor kapitein en misschien wel een containerschip kopen. Lotte wil ook verder.
Stap in wereld van het varende beroep Wat moet er gebeuren om meer meisjes te interesseren voor een varend beroep? Volgens Nynke en Lotte is er op scholen veel te weinig aandacht voor varende beroepen. Bovendien is de eerste gedachte, dat dat ‘iets voor jongens’ is. ‘Je moet je staande houden tegenover de jongens. Dat valt echt reuze mee, zo erg is het helemaal niet om in een klas vol jongens te zitten. Je kunt bijvoorbeeld genoeg van jongens leren. ‘Misschien dat op middelbare scholen meer over varen kan worden verteld. Bij ons vertelden ze bijvoorbeeld over loopbanen als automonteur, in de verzorging en dat soort dingen. Niks over varen. Wij willen graag allebei door voor kapitein en waarschijnlijk ook allebei een eigen schip later. Er moet gewoon meer reclame worden gemaakt, desnoods al op basisscholen met filmpjes waardoor mensen de binnenvaart leren kennen. Binnenvaart is veel meer dan alleen maar opgesloten zitten op een schip, veel mensen
denken ook dat je niks hoeft te doen, maar er blijft genoeg te doen en daar zit ook genoeg variatie in. Je moet je ook niet laten weerhouden door het feit dat je misschien niet zo technisch bent, want alles valt te leren! Misschien moet je schippers zoeken die meiden en jongens een dag of enkele dagen willen laten zien wat varen nou eigenlijk inhoudt.’
